Đồng USD là đồng tiền mạnh nhất trong rổ tiền tệ quốc tế. Lượng dự trữ ngoại hối của đồng tiền này đang dẫn đầu. Số lượng thống kê cho thấy nó gấp đôi so với đồng tiền xếp hạng thứ 2. Thế nhưng tính về lượng thì lại giảm đi đáng kể. Và thay vào đó là các đồng tiền tệ khác và tài sản phi tiền tệ như vàng. Đáng kể nhất là sự gia tăng của việc dự trữ đồng Euro và NDT. Xét về mặt lưu thông thanh toán thì đồng bạc Xanh không còn giữ vững vị trí độc tôn như trước. Nhiều chuyên gia kinh tế hàng đầu thế giới nhận định rằng, đồng tiền này đang dần mất đi vị thế mà nó đã chiếm giữ nhiều thập niên.
Mục Lục
Đồng USD vẫn là đồng tiền được dự trữ nhiều nhất
Theo báo tổng hợp mới nhất tháng 6/2021 của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) vể tình hình dự trữ ngoại hối quốc tế hiện nay. Đồng USD vẫn là đồng được dự trữ nhiều nhất (chiếm 59,5%). Hơn gấp đôi so với đồng tiền ở vị trí thứ 2 (21,29%).
Báo cáo là dữ liệu tổng hợp từ 149 báo cáo của các nước thành viên IMF và một số quốc gia khác, các tổ chức nắm giữ dự trữ ngoại hối quốc tế. Dữ liệu được thu thập theo ba nhóm:
- Toàn thế giới
- Các nền kinh tế phát triển
- Các nước đang phát triển và mới nổi
Đối với mỗi nhóm, dự trữ phân bổ bao gồm những đồng tiền dự trữ truyền thống (USD, EUR, GBP, JPY, SWF) và một số đồng tiền khác.
Biến động tổng dự trữ USD quốc tế
Tính đến cuối quý I/2021, tổng dự trữ ngoại hối quốc tế đạt trên 12.570 tỷ USD. Giảm gần 130 tỷ USD so với quý trước. Tương tự, dự trữ đã phân bổ giảm xuống con số 11.742 tỷ USD. Chiếm trên 93,4% tổng dự trữ ngoại hối quốc tế.
Trong giá trị dự trữ đã phân bổ, dự trữ dưới dạng USD đạt trên 6.991 tỷ USD. Chiếm 59,54% (quý trước chiếm 59,02%). Nhưng giảm từ tỷ trọng trên 60% trong quý trước, tiếp tục đà giảm từ tỷ trọng khoảng 70% vào cuối thế kỷ XX và trên 80% trong những năm 1970. Nhưng vẫn cao hơn nhiều so với đồng EUR – đồng tiền dự trữ thứ hai. Đồng tiền này chiếm tỷ trọng 21,24% trong tổng dự trữ ngoại hối đã phân bổ (mặc dù tỷ trọng EUR tiếp tục tăng). Trái với xu hướng giảm tỷ trọng USD, hầu hết những đồng tiền khác cũng tiếp tục tăng nhẹ so với quý trước. Cả về giá trị và tỷ trọng.
Dịch Covid-19 làm USD mất dần sức hút
Dữ liệu cập nhật cho thấy, USD đang bắt đầu mất dần sức hút như một loại tiền tệ dự trữ. Khi COVID-19 làm trầm trọng thêm thâm hụt kép ở Mỹ. Gây nghi ngờ về giá trị dài hạn của đồng USD. Các nhà chức trách trên toàn thế giới đang bắt đầu đặt nặng hơn các tài sản bằng các loại tiền tệ thay thế. Cũng như các lựa chọn phi tiền tệ như vàng.
Nhà kinh tế học Paul Krugman; người phụ trách chuyên mục của tờ “The New York Times” và từng đạt giải Nobel; bày tỏ sự hoài nghi về khả năng thống trị của USD sẽ kết thúc sớm. Tuy nhiên, sau khi xem xét một loạt yếu tố liên quan đến tính dễ bị tổn thương. Bao gồm các mức lãi suất và biến động tiền tệ đối với vị thế của USD. Ông cho rằng, khả năng kết thúc sự thống trị của USD khó có thể tác động mạnh đến nền kinh tế Mỹ.
Theo thống kê do Wikipedia cập nhật, top 10 quốc gia và vùng lãnh thổ đang có dự trữ ngoại tệ và vàng lớn nhất thế giới. Bao gồm:
- Trung Quốc (3.362,471 tỷ USD, dữ liệu tháng 5/2021)
- Nhật Bản (1.385,508 tỷ USD, dữ liệu tháng 5/2021)
- Thụy Sỹ (1.074,845 tỷ USD, dữ liệu tháng 5/2021)
- Ấn Độ (609,00 tỷ USD, dữ liệu ngày 25/6/2021)
- CHLB Nga (592,40 tỷ USD, dữ liệu ngày 24/6/2021)
- Đài Loan (541,11 tỷ USD), dữ liệu tháng 4/2021)
- Hồng Kông (490,60 tỷ USD, dữ liệu tháng 4/2021)
- Hàn Quốc (452,30 tỷ USD, dữ liệu tháng 4/2021)
- Arập Xê út (440,728 tỷ USD, dữ liệu tháng 04/2021)
- Singapore (398,074 tỷ USD, dữ liệu tháng 02/2021)
Dự trữ ngoại hối của Việt Nam có xu hướng tăng dần và đạt 98,813 tỷ USD. Xếp thứ 26 trong bảng thống kê, tăng 1 bậc so với báo cáo trước đó.
Đồng USD có thể mất vị thế hàng đầu trong tương lai
“Những lo ngại về việc đồng USD mất vị thế đồng tiền dự trữ chính của thế giới đã bắt đầu gia tăng. Trong môi trường hiện tại, vàng là phương tiện dự trữ cuối cùng. Khi các chính phủ đang tìm cách giảm giá đồng nội tệ, đẩy lãi suất thực xuống mức thấp kỷ lục”. Goldman Sachs viết trong một báo cáo.
Ông Moya tại OANDA nhận định. “Đồng USD chưa thể mất đi vị thế trong rổ tiền tệ thế giới. Tuy mất thị phần vào tay đồng Euro và đồng NDT trên thị trường ngoại hối toàn cầu. Đồng bạc xanh sẽ vẫn giữ vị thế hàng đầu trong tương lai”.
Tuy nhiên, theo ông, Trung Quốc có thể thành công trong việc thay thế đồng bạc xanh ở nhiều giao dịch. “Mục tiêu dài hạn trở thành đồng tiền dự trữ chính của thế giới từng là giấc mơ xa vời đối với Trung Quốc. Nhưng giờ chúng ta sẽ chứng kiến đồng NDT tăng trưởng nhanh”, ông nhấn mạnh.
Ông Michael Krupkin, Trưởng bộ phận giao dịch G-10 FX, cũng cho rằng đồng USD vẫn chưa thể mất vị thế độc tôn. Với tỷ lệ áp đảo trong dự trữ ngoại hối và tổng giao dịch thương mại toàn cầu. Tuy nhiên, theo nhóm chuyên gia tại Goldman Sachs, tình trạng nợ công Mỹ phình to sẽ dẫn đến nhiều rủi ro tiền tệ.
“Đồng USD đã vượt qua cuộc khủng hoảng năm 2008. Do được hỗ trợ bởi nền kinh tế mạnh nhất thế giới. Thêm vào đó, ngân hàng trung ương của Mỹ cũng đã làm rất tốt trong cuộc khủng hoảng gần nhất”. Ông Moya bình luận. Tuy nhiên, theo ông, cuộc khủng hoảng đang gây rất nhiều vấn đề cho nền kinh tế Mỹ.