Công nghệ nhận dạng khuôn mặt ngày càng được sử dụng rộng rãi trong các thiết bị cá nhân và công nghiệp. Tuy nhiên, một nhóm các nhà khoa học máy tính từ Đại học Tel Aviv ở Israel đã tìm ra cách để qua mặt hầu hết các công nghệ nhận dạng khuôn mặt mà không cần biết khuôn mặt của nạn nhân. Trong nghiên cứu mới được công bố, họ tuyên bố rằng họ sử dụng một phương pháp gọi là “khuôn mặt chính”, sử dụng trí tuệ nhân tạo để tạo ra các mẫu khuôn mặt giả gần giống y như bản gốc nhằm đánh lừa hệ thống nhận dạng. Khuôn mặt giả này sau đó có thể sao chép điểm nhận dạng của nhiều người khác để tạo ra một “chìa khóa chính”.
Mục Lục
Nghiên cứu tạo ra “gương mặt giả”
Theo Vice, các nhà nghiên cứu của Trường khoa học máy tính Blavatnik và Trường kỹ thuật điện ở Tel Aviv (Israel); vừa công bố nghiên cứu về quá trình tìm ra 9 gương mặt “vạn năng” có thể đóng giả thành công 40% gương mặt khác; trong kho dữ liệu gương mặt (LFW) có sẵn của Đại học Massachusetts (Mỹ).
Nhóm nghiên cứu thử nghiệm trên ba hệ thống nhận diện gương mặt là Dlib, FaceNet và SphereFace; vì chúng có khả năng phát hiện các đặc điểm tinh vi trên mặt người; khác với các hệ thống bình thường vốn chỉ nhìn thấy màu da hoặc hiệu ứng ánh sáng trên bức ảnh.
Họ dùng hệ thống StyleGAN của Nvidia tạo ra các gương mặt giả; sau đó dùng một thuật toán tiến hóa cùng mạng nơ-ron; để tối ưu hóa và dự đoán khả năng thành công của các gương mặt. Họ lặp lại nhiều lần những bước như vậy; đến khi tìm ra những gương mặt có khả năng đánh lừa hệ thống với xác suất cao nhất.
Còn gặp nhiều hạn chế trong quá trình nghiên cứu
Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu cũng nhận ra hạn chế trong tập dữ liệu mà họ sử dụng. Kho ảnh LFW có rất ít ảnh trẻ em, trẻ sơ sinh; người trên 80 tuổi và cả phụ nữ. Ảnh của những người dân tộc thiểu số cũng không nhiều. Dù ý tưởng về các gương mặt vạn năng có khả năng đánh lừa hệ thống nhận diện là rất thú vị; nhưng các nhà nghiên cứu nhấn mạnh kết quả vẫn chưa hoàn thiện; vì tập dữ liệu của họ thiếu sự đa dạng.
Trưởng nhóm nghiên cứu Ron Shmelkin khuyên mọi người nên cảnh giác với những cuộc tấn công; nhắm vào hệ thống nhận diện gương mặt. Nhóm nghiên cứu còn dự đoán các gương mặt “vạn năng”; có thể được dựng lại bằng công nghệ deepfake; để vượt qua hệ thống xác định thực thể sống – vốn được dùng để kiểm tra tính chân thật của các mẫu sinh trắc học.
Dù nghiên cứu chỉ diễn ra trên ảnh chụp chứ chưa áp dụng vào đời thực; phát hiện của nhóm nhà nghiên cứu Israel vẫn là lời cảnh báo về những bất cập và sai lệch của hệ thống nhận diện gương mặt hiện nay. Trước đây, họ cũng dùng phương pháp tương tự để tạo ra dấu vân tay “vạn năng” có thể bẻ khóa mọi hệ thống. Việc cơ quan thực thi pháp luật tiếp tục sử dụng những hệ thống như vậy; sẽ làm gia tăng nhiều vụ bắt giữ oan sai.
Kết luận
Nghiên cứu cho thấy việc sử dụng nhận diện gương mặt; cho các tài khoản mạng xã hội tồn tại nhiều rủi ro. Tin tặc có thể áp dụng phương pháp này; để đánh cắp dữ liệu người dùng.Mặc dù nghiên cứu này chưa được bình duyệt; nó là minh chứng cho nhiều rủi ro tiềm ẩn của công nghệ nhận diện khuôn mặt mà người dùng nên lưu ý. Bên cạnh đó, việc những công cụ này đôi lúc vận hành thiếu liền mạch; và một số công ty công nghệ khẳng định rằng sản phẩm của họ vẫn chưa hoàn toàn tối ưu; góp phần khiến quan ngại về độ an toàn của bảo mật bằng gương mặt vẫn còn là một ẩn số.